Birinci yargı paketinin taslak metni ortaya çıktı!

Burada her ne kadar icra takibi desek de bu kavramı, iflas takibini de içine alacak şekilde anlamak uygun olacaktır. Bu yazımızda; 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu m.216/3’e göre hükümden önce son sözün hazır bulunan sanığa ve müdafiine verilmesi veya hazır bulunmayan sanığın müdafiine verilip verilemeyeceği hususunda farklı görüşler ve Yargıtay kararları tartışılmış olup, son sözün sanık müdafii tarafından kullanılıp kullanılamayacağı ele alınmıştır. “Duruşma Tutanağı” başlığı altında 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu m.219 ila 222’de düzenlenen, kovuşturma aşamasının duruşmada yapılan işlemler ve söylenenler açısından en önemli vesikası duruşma tutanağıdır. Duruşmada yapılan işlemlerin mahkeme başkanı veya hakimi tarafından yeminli zabıt katibi tarafından bir teknik aygıta yazılmak suretiyle hazırlanan ve resmi belge niteliği taşıyan, mahkeme başkanı veya hakimi ile hazırlayan zabıt katibi tarafından imzalanan, duruşmanın nasıl yapıldığını gösteren belgeye duruşma tutanağı denir. Bu yazımızda; bilişim sistemleri kullanılarak işlenen dolandırıcılık suçlarında, fiili bizzat icra eden failin suçu işlerken, hileli hareketleri kendi bilgileri yerine bir başka üçüncü kişinin bilgilerini kullanarak gerçekleştirmesi halinde, bilgileri kullanılan üçüncü kişilerin ceza sorumluluğu değerlendirilecektir. İtiraz kanun yoluna başvurulabilecek mahkeme kararlarından mahksat; ‘tutuklama kararı (CMK.m.101/5)’, ‘görevsizlik kararları (CMK.m.5/2)’, ‘yetkisizlik kararları (CMK.m.18)’, ‘eski hale getirme talebinin reddine ilişkin kararlar (CMK.m.42)’ örnek olarak verilebilir.

• (8) Basit yargılama usulü, bu kapsama giren bir suçun, kapsama girmeyen başka bir suçla birlikte işlenmiş olması hâlinde uygulanmaz.
• Bu bölünme uyarınca her mahkemenin yetkisi, kendisine düşen coğrafi alanla, bir başka ifadeyle yargı çevresi ile sınırlıdır.
• Maddesine göre, “Hırsızlık suçunun konusunu oluşturan malın değerinin azlığı nedeniyle, verilecek cezada indirim yapılabileceği gibi, suçun işleniş şekli ve özellikleri de gözönünde bulundurularak, ceza vermekten de vazgeçilebilir”.
• (1) 75 ve 76 ncı maddelerde öngörülen işlemlerle elde edilen örnekler üzerinde, soybağının veya eldeedilen bulgunun şüpheli veya sanığa ya da mağdura ait olup olmadığının tespiti için zorunlu olması hâlinde molekülergenetik incelemeler yapılabilir.

Böylece, idari yargı yolu için ya yasada açıkça idari yargın görevlendirilmesi ya da idari yargının görev alanına giren bir işlemin de tesis edilmiş olması gerekmektedir. Tütün ürünlerinin insan sağlığına verdiği zararın en aza indirilmesi ve mümkünse tamamen yok edilmesidir. Bunun içinde 4207 sayılı yasada 5727 sayılı yasayla birlikte geniş kapsamlı bir değişiklik yapılmış ve sigara vb. Tütün ürünlerinin serbest kullanılma alanları oldukça daraltılmıştır. Maddesine bakıldığında, çeşitli olasılıklara göre değişik miktarlarda idari para cezaları öngörülmüştür.

(3) Edimin ifasına fesatkarıştırma dolayısıyla menfaat temin eden görevli kişiler, ayrıca bu nedenleilgili suç hükmüne göre cezalandırılırlar. (4) İhaleye fesat karıştırmadolayısıyla menfaat temin eden görevli kişiler, ayrıca bu nedenle ilgili suçhükmüne göre cezalandırılırlar. (7) Bu suçlardan dolayı, tüzelkişiler hakkında bunlara özgü güvenlik tedbirlerine hükmolunur. (7) Bu madde hükümleri, bilimseleserlerle; üçüncü fıkra hariç olmak ve çocuklara ulaşması engellenmekkoşuluyla, sanatsal ve edebi değeri olan eserler hakkında uygulanmaz. (6) Bu suçlardan dolayı, tüzelkişiler hakkında bunlara özgü güvenlik tedbirlerine hükmolunur. (3) Bu suçun işlenmesi sırasındakasten yaralama suçunun neticesi sebebiyle ağırlaşmış hâllerinin gerçekleşmesidurumunda, ayrıca kasten yaralama suçuna ilişkin hükümler uygulanır. (5) Etkin pişmanlıktanyararlanan kişiler hakkında bir yıl süreyle denetimli serbestlik tedbirinehükmolunur. (5) Örgüt yöneticileri, örgütünfaaliyeti çerçevesinde işlenen bütün suçlardan dolayı ayrıca fail olarakcezalandırılır. (4) Örgütün faaliyetiçerçevesinde suç işlenmesi hâlinde, ayrıca bu suçlardan dolayı da cezayahükmolunur.

Görünen o ki, kamuoyunda tartışmaya açılmayan her düzenleme eksiklikleri de beraberinde getirecektir. Burada sınırlı olarak uygulama alanı bulan, yani katalog suçlarla sınırlı olarak uygulanacak olan bu yeni usul, amaçladığı gibi ceza mahkemelerin yoğun iş yükünün hafifletilmesi konusuna bir rahatlama getirip getirmeyeceği şimdilik belirsizdir. Merci, yapılan itiraz hakkında -kanunda yazılı haller dışında- duruşma yapmaksızın karar verecektir. Ancak gerekli görmesi halinde cevap vermesi için itirazı sanık müdafiine tebliğ edilebileceği gibi, Cumhuriyet savcısı ve sonrasında müdafi ya da vekili dinleyebilecektir (CMK.m\. Poker ve blackjack masalarında şansını dene bahsegel\.271/1). Fıkrasını uygularken, “takdir yetkisini hukuka ve somut duruma uygun kullanması gerektiği” de açıklığa kavuşturulmuştur. Şüpheli, Cumhuriyet savcısı tarafından sunulan ‘talepname’ hakkında, mahkemenin kuracağı hüküm anına kadar bu usulün uygulanmasından vazgeçebilir (CMSM.yön.m.5/4).Şüphelinin, teklifin ve kabulün geçerliliği bakımından kendisini bir müdafi ile temsil ettirmesi gerekmektedir (zorunlu müdafilik). Eğer şüphelinin müdafii bulunmuyorsa, istemi aranmaksızın kendisine bir müdafi görevlendirilecektir (CMSM.yön.m.11). Suç, seri muhakeme usulü kapsamında olsa bile Türk Ceza Kanunu’nda yer alan; yaş küçüklüğü (TCK.m.31), akıl hastalığı (TCK.m.32) veya sağır ve dilsizlik (TCK.m.33) hâllerinde bu usul uygulanmayacaktır (CMK.m.250/12, CMSM.yön.7/1). (3) Fiil, düşmanla anlaşmaneticesi işlenmişse müebbet hapis cezası verilir. (5) Dördüncü fıkrada tanımlananfiil sonucunda, düşman askerî hareketleri fiilen kolaylaşmış veya TürkDevletinin askerî hareketleri zarar görmüş ise faile ağırlaştırılmış müebbethapis cezası verilir.

(2) 117 nci maddenin birinci fıkrasında gösterilen hâllerde zilyet ve bulunmazsa yerine çağrılacak kişiye, aramaya başlamadan öncearamanın amacı hakkında bilgi verilir. (1) Şüphelinin veya sanığın yakalanabilmesi veya suç delillerinin elde edilebilmesi amacıyla, diğer birkişinin de üstü, eşyası, konutu, işyeri veya ona ait diğer yerler aranabilir. (2) Soruşturma ve kovuşturmanın konusunu oluşturan olaylar nedeniyle, mağdur veya nafaka alacaklısı lehinde biryargı kararı verilmiş ise, şüpheli veya sanığın rızası olmasa da ödemenin yapılması emredilebilir. (1) Tutuklamadan ve tutuklamanın uzatılmasına ilişkin her karardan tutuklunun bir yakınına veyabelirlediği bir kişiye, hâkimin kararıyla gecikmeksizin haber verilir. (2) Soruşturma evresinde Cumhuriyet savcısı adlî kontrol veya tutuklamanın artık gereksiz olduğu kanısına varacakolursa, şüpheliyi re’sen serbest bırakır.

Üst katta oturan kişinin alttaki komşusuna rahatsızlık vermek için tepinmesi, ev içinde top oynaması, duvara vurması gibi belirli kişiye ya da kişilere karşı kasten işlenen suçtur[20]. TCK’da düzenlenen suçun oluşabilmesi için bir kimseye ısrarla, gece gündüz demeden telefon edilmesi veya ona karşı ısrarla gürültü yapılması gerekir. Örneğin oturulan apartmanın alt veya üst katında sürekli olarak öteberi çalarak gürültü yapılması gibi. Ancak bu hareketlerin sırf mağdurun huzur ve sükununu bozmak maksadıyla yapılması gerekmektedir. Böylece madde, suçun oluşması için özel bir maksatla hareket edilmesi şartını getirmektedir[21]. Gönül kimsenin tutuklanmamasını, tutuklanmışsa da bir an önce tahliye edilmesini ve tutuklu yargılamasının makul sürede tamamlanmasını ister. Eski olumsuz örnekler dayanak alınarak, güncel hukuka aykırılıkların masumlaştırılması hukuki ve meşru olmaz. Adalette kaçmayı ve delil karartmayı önleme amacı taşıyan, cezaya dönüştürülmemesi gereken tutuklama tedbiri konusunda iyi sınav vermediğimiz, keyfi, gerekçesiz ve uzun tutukluluk sorunlarının devam ettiği bilinmektedir. Bu sorunlar, kişi hürriyeti ve güvenliği hakkı rahatsız etmeye devam etmektedir.

(2) Aynı suçun birden fazlakişiye karşı tek bir fiille işlenmesi durumunda da, birinci fıkra hükmüuygulanır. – (1) Biri diğerinin unsurunu veyaağırlaştırıcı nedenini oluşturması dolayısıyla tek fiil sayılan suça bileşiksuç denir. – (1) Fail, suçun icra hareketlerinden gönüllüvazgeçer veya kendi çabalarıyla suçun tamamlanmasını veya neticeningerçekleşmesini önlerse, teşebbüsten dolayı cezalandırılmaz; fakat tamam olankısım esasen bir suç oluşturduğu takdirde, sadece o suça ait ceza ilecezalandırılır. (2) İradî olarak alınan alkolveya uyuşturucu madde etkisinde suç işleyen kişi hakkında birinci fıkra hükmüuygulanmaz. – (1) Ceza sorumluluğunu kaldıran nedenlerdesınırın kast olmaksızın aşılması hâlinde, fiil taksirle işlendiğinde decezalandırılıyorsa, taksirli suç için kanunda yazılı cezanın altıda birindenüçte birine kadarı indirilerek hükmolunur.

Cevap verildikten veya bunun için belirli süre bittikten sonra dava dosyası, bölge adliye mahkemesine gönderilir. (2) Kamu davası açılmış olup da iade edilmesi gereken eşya veya malvarlığı değerleri ile ilgili olarak esasla birliktebir karar verilmemiş olması durumunda, mahkemece re’sen veya ilgililerin istemi üzerine bunların iadesine karar verilir. (8) Uzlaşma teklifinde bulunulması veya teklifin kabul edilmesi, soruşturma konusu suça ilişkin delillerintoplanmasına ve koruma tedbirlerinin uygulanmasına engel değildir. (7) Birden fazla kişinin mağduriyetine veya zarar görmesine sebebiyet veren bir suçtan dolayı uzlaştırma yolunagidilebilmesi için, mağdur veya suçtan zarar görenlerin hepsinin uzlaşmayı kabul etmesi gerekir. (8) Basit yargılama usulü, bu kapsama giren bir suçun, kapsama girmeyen başka bir suçla birlikte işlenmiş olması hâlinde uygulanmaz. B) Bu işlemlerin yerine getirildiğinin bir tutanak ile saptanmasından itibaren onbeş gün içinde başvurmayan şüpheliveya sanığın kaçak olduğuna karar verir. (1) Hakkındaki soruşturmanın veya kovuşturmanın sonuçsuz kalmasını sağlamak amacıyla yurt içindesaklanan veya yabancı ülkede bulunan ve bu nedenle Cumhuriyet savcısı veya mahkeme tarafından kendisine ulaşılamayankişiye kaçak denir. (1) Bulunduğu yer bilinmeyen veya yurt dışında bulunup da yetkili mahkeme önüne getirilemeyen veyagetirilmesi uygun bulunmayan sanık gaip sayılır. (3) Cumhuriyet savcısının, sanık ve varsa müdafiinin dinlenmesinden sonra davaya katılma isteminin uygun olupolmadığına karar verilir.

Maddesine göre; “Sırf huzur ve sükunu bozmak maksadıyla bir kimseye ısrarla; telefon edilmesi, gürültü yapılması ya da aynı maksatla hukuka aykırı başka bir davranışta bulunulması halinde, mağdurun şikayeti üzerine faile üç aydan bir yıla kadar hapis cezası verilir”. Bu nedenle, ceza muhakemesinde maddi hakikate ve adalete ulaşabilmek için hukuk kurallarının öngördüğü çerçevede temel hak ve hürriyetlerde özlerinin zedelenmemesi suretiyle bazı kısıtlamalara gidilebilir. Ceza yargılamasında, suçlunun cezalandırılması kadar, masum kişiler ile temel hak ve özgürlüklerin korunması da önemlidir. Bu nedenle; ceza yargılamasının her ne pahasına olursa olsun adalet sağlansın düşüncesi ile gerçekleşmemesi gerektiği, maddi hakikate ulaşırken, ancak hukuka uygun yol ve yöntemlerle elde edilmiş delillerle bunun ortaya koyulmasının zorunlu olduğu bir gerçektir. Bu yazımızda; avukatların görevleri ile ilgili veya görevleri dışında işledikleri iddia edilen suçlardan dolayı soruşturulması ve kovuşturulması usulü kısaca açıklanmıştır. Ağır cezalık suçüstü halleri, 1136 sayılı Avukatlık Kanunu m.61 uyarınca genel hükümlere tabidir. Ayrıca, avukatların işlediği iddia olunan kişisel suçlar da yine genel hükümler çerçevesinde soruşturulup kovuşturulur.Avukatın; avukatlık görevinden doğan veya görevi sırasında işlediği iddia edilen suçlardan dolayı soruşturma ve kovuşturma yapılması, Avukatlık Kanunu’nun 58 ila 60. Maddelerinde öngörülen özel usule tabi tutulmuş olup, Kanunun “Suçüstü hali” başlıklı 61. Avukatlarla ilgili soruşturma veya kovuşturma başlatmaya dair özel usul ile genel soruşturma veya kovuşturma usulünü birbirine karıştırmamak gerekir. Aynı konuyu düzenleyen genel ve özel kanunlarda öncelik özel kanuna verilmeli ve özel kanunda yer alan usul hükümlerine göre hareket edilmelidir.